İnsanoğlu tarihin başlangıcından itibaren yaşam kalitesini artırmak amacıyla birçok icat yapmış, üretmiş ve benzeri çeşitli adımlar atmıştır. Bu faaliyetler tarihin şekillendirilmesinde önemli roller oynamıştır. Üretim alanında atılan en önemli adım buharlı makinelerin icadıdır. Buharlı makinelerin icadıyla sanayi (endüstri) kavramı hayatımıza girmiştir.
Peki sanayi (endüstri) nedir? Endüstri devrimleri nelerdir? Gelin birlikte inceleyelim.
Sanayi ya da “endüstri”, devamlı veya belli zamanlarda, makina ve benzeri araçlar kullanarak bir madde veya gücün niteliğini veya biçimini değiştirerek toplu üretimde bulunan faaliyet dalıdır.
Su ve buhar gücüne dayanan İlk Sanayi Devrimi (Endüstri 1.0) endüstri çağının temelini oluşturmaktadır. James Watt’ın geliştirmiş olduğu ilk buhar makinesi ile çağ başlamıştır. Bu devrimde aletli üretim yerine makinalı üretim aynı zamanda da atölye tarzı üretim yerine de fabrika üretimi hakimdir.
İkinci Sanayi Devrimi (Endüstri 2.0) 1860’da Henry Bessemer’in icat ettiği ucuz çelik üretim yöntemiyle başlamıştır. Bu dönem seri imalat dönemi olarak da bilinir. Otomobiller ortaya çıkmış ve insanlara standartlaştırarak sunulması gerekmektedir. Bu ihtiyaçla beraber ikinci çağ da başlamış olmuştur. 1903 yılında Henry Ford’un ilk kurduğu seri bir şekilde imalat yapan seri bandıyla otomobiller üretilmeye başlanmış. Petrol ve türevlerinin ekonomiye kazandırılmasıyla birlikte otomotiv sektörü gelişmiş ancak 1973 petrol krizi sonrası İkinci Sanayi Devrimi sona ermiştir.
Üretim sistemlerinde analog sistemlerin yerini dijital sistemlerin almasıyla birlikte Üçüncü Sanayi Devrimi (Endüstri 3.0) başlamıştır. 3D yazıcıların geliştirilmiş, araba parçalarının üretimi artmış ve artık tek tuşla büyük üretimler gerçekleştirilebilmiştir. Otomasyon kavramı bu devrimle hayatımıza girmiştir. Temel olarak mekanik, hidrolik, pnömatik, elektrik, elektronik ve bilgisayar gibi farklı cihazların ve arayüzlerin bir araya gelmesiyle ortaya çıkan bu kavram, PLC sistemini meydana getirmiştir. PLC sistemi Amerikan otomobil üreticileri keşfetmesinin ardından oldukça etkili hale gelmiştir.
Gelelim en çok konuşulan 21. yüzyıl başlarının mevcut teknolojisiyle ortaya çıkan Dördüncü Sanayi Devrimine (Endüstri 4.0) … Tek cümleyle özetlemek zor ama özetlemek gerekirse siber-fiziksel sistemlere dayalı üretim diyebiliriz. Nesnelerin İnterneti, Hizmetlerin İnterneti gibi kavramları bu dönemde inceleyeceğiz. Lütfen bu dönemi daha detaylı Endüstri 4.0 ve Dijitalleşme yazıma buyurun. İnanın Endüstri 4.0 sandığınızdan çok daha fazlası…
Son zamanlarda adını sıkça duymaya başladığımız bir dönem daha var. Beşinci Endüstri Devrimi (Endüstri 5.0) diğerlerinden farklı olarak daha çok Toplum 5.0 Felsefesi de denilebiliyor. Amacı süper akıllı toplum olan bu felsefe, toplum odaklı insansız teknolojiler üretmeyi hedefler. Bu kavram yakın zaman önce dünyanın en kapsamlı teknoloji fuarlarından biri olarak anılan CeBIT fuarında Society 5.0 yani Toplum 5.0 felsefesi olarak hayatımıza girdi.